Ad Missam in die Nativitatis Domini

Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Oecumenici Concilii Vaticani II instauratum, editio typica tertia: Ad Missam in die Nativitatis Domini

Introit: Is. 9:6, Ps. 97:1
Puer natus est nobis, et filius datus est nobis: cuius imperium super humerum eius: et vocabitur nomen eius, magni consilii Angelus. Ps. Cantate Domino canticum novum: qui mirabilia fecit.

A child is born to us, and a Son is given to us; Whose government is upon His shoulder; and His name chall be called the angel of great counsel. Ps. Sing ye to the Lord a new canticle; for He hath done wonderful things.

Collect
Deus, qui humanae substantiae dignitatemet mirabiliter condidisti, et mirabilius reformasti,da, quaesumus, nobis eius divinitatis esse consortes,qui humanitatis nostrae fieri dignatus est particeps.1

O God, who in a wondrous way created the dignity of human nature,and yet more wondrously shaped it anew, grant us, we beg, to be partakers of the Godhead of Him who deigned to become a participant of our humanity.2

Gradual: Ps. 97:3,2
Viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri: iubilate Deo omnis terra. V. Notum fecit Dominus salutare suum: ante conspectum gentium revelavit iustitiam suam.

All the ends of the earth have seen the salvation of our God: sing joyfully to God all the earth. V. The Lord hath made known His salvation; He hath revealed His justice in the sight of the Gentiles.

Alleluia
Alleluia. V. Dies sanctificas illuxit nobis: venite gentes, et adorate Dominum: quia hodie descendit lux magna super terram. Alleluia.

Alleluia. V. A hallowed day hath dawned for us: come, ye Gentiles, and adore the Lord; for this day a great light hath descended upon the earth. Alleluia.

Offertory Ps. 88:12,15
Tui sunt caeli, et tua est terra: orbem terrarum, et plenitudinem eius tu fundasti: iustitia et iudicium praeparatio sedis tuae.

Thine are the heavens, and Thine is the earth: the world and the fulness thereof Thou hast founded: justice and judgment are the preparation of Thy throne.

Super Oblata
Oblatio tibi sit, Domine, hodiernae sollemnitatis accepta,qua et nostrae reconciliationis processit perfecta placatio,et divini cultus nobis est indita plenitudo.3

O Lord, let the sacrificial offering of today’s solemnity be acceptable to You, from whence issued forth the completed appeasing of our reconciliation,and also was imparted to us the fullness of divine worship.4

Communio
Viderunt omnes fines terrae salutare Dei nostri.

All the ends of the earth have seen the salvation of our God.

Postcommunio
Praesta, misericors Deus, ut natus hodie Salvator mundi,sicut divinae nobis generationis est auctor,ita et immortalitatis sit ipse largitor.5

Grant, O merciful God, that just as the Savior of the world born today is for us the author of divine generation,so too may He be the bestower of immortality.6

---

* Translations taken from Father F.X. Lasance,The New Roman Missal, Christian Book Club of America, 1993, unless otherwise noted.

1 Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Concilii Tridentini restitutum (num.Bruylants): Concede, quaesumus, omnipotens Deus: ut nos Unigeniti tui nova per carnem Nativitatis liberet: quos sub peccati jugo vetusta servitus tenet. (Grant, we beseech Thee, O almighty God, that the new birth, in the flesh, of Thine only-begotten Son may deliver us whom slavery from old doth keep under the yoke of sin.)

Cod. Bibl. Capit. Veron. LXXXV (80) Sacramentarium Veronese (Leonianum): [1239] Deus, qui in humanae substantiae dignitate et mirabiliter condedisti et mirabilius reformasti: da, quaesumus, nobis Iesu Christi filii tui ³: eius:³ diuinitatis esse consortes, qui humanitatis nostrae fieri dignatus est particeps MENSE DECEMBRI. XL. VIII KALENDAS IANUARIAS. NATALE DOMINI ET MARTYRUM PASTORIS BASILEI ET IOUIANI ET UICTORINI ET EUGENIAE ET FELICITATIS ET ANASTASIAE

Cod. Vat. Reg. lat. 316/Paris B.N. 7193, 41-56(Sacramentarium Gelasianum Vetus): [27] Deus, qui humanae substantiae dignitate et mirabiliter condedisti et mirabilius reformasti: da, quesumus, ut eius efficiamur in diuina consortes, qui nostrae humanitatis fieri dignatus est particeps, Christus filius tuus: per eundem dominum nostrum. ITEM ORATIONES DE NATALE DOMINI AD UESPEROS SIUE MATUTINOS LIBER I. V.

Liber Sacramentorum Engolismensis (Gel. VIII sec.): [33] Deus qui humanae substantiae dignitatem et mirabiliter condidisti et mirabilius reformasti, da quaesumus ut eius efficiamur in diuina consortes, qui nostrae humanitatis fieri dignatus est particeps Christus filius tuus. Per Tit: VI. ITEM ORATIONES DE NATALE DOMINI AD VESPEROS SIVE MATVTINAS

Cambrai, Bibl. Mun., ms.164 (159) Sacramentarium Hadrianum: [49] Concede quaesumus, omnipotens deus, ut nos unigeniti tui nova per carnem nativitas liberet, quos sub peccati iugo vetusta servitus tenet. Per eundem dominum nostrum iesum christum. Tit: IN NATALE DOMINI AD SANCTUM PETRUM GrP: 17.801; [59] Deus qui humanae substantiae dignitatem et mirabiliter condidisti, et mirabilius reformasti, da nobis quaesumus eius divinitatis esse consortes qui humanitatis nostrae fieri dignatus est participes. Per dominum. Tit: ALIAE ORATIONES DE NATALE DOMINI. Alia. GrP:

2 WDTPRS Translation by Father John Zuhlsdorf.

3 Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Concilii Tridentini restitutum (num.Bruylants): [723] Oblata, Domine, munera nova Unigeniti tui Nativitate sanctifica: nosque a peccatorum nostrorum maculis emunda SO Die 25 Decembris. In Nativitate Domini. Ad tertiam missam in die(Sanctify our oblations, O Lord, by the new birth of Thy only-begotten Son, and cleanse us from the stains of our sins.)

Sacramentarium Veronese: [1249] Grata tibi sit, domine, quaesumus, hodiernae festiuitatis oblatio; ut tua gratia largiente per haec sacrosancta commercia in illius inueniamur forma, in quo tecum est nostra substantia MENSE DECEMBRI. XL. VIII KALENDAS IANUARIAS. NATALE DOMINI ET MARTYRUM PASTORIS BASILEI ET IOUIANI ET UICTORINI ET EUGENIAE ET FELICITATIS ET ANASTASIAE. IIII. ITEM ALIA; [1265] Oblatio tibi sit, domine, hodiernae festiuitatis accepta; qua et nostrae reconciliationis processit perfecta placatio, et diuini cultus nobis est indita plenitudo, et uia ueritatis et uita regni caelestis apparuit MENSE DECEMBRI. XL. VIII KALENDAS IANUARIAS. NATALE DOMINI ET MARTYRUM PASTORIS BASILEI ET IOUIANI ET UICTORINI ET EUGENIAE ET FELICITATIS ET ANASTASIAE. VIII. ITEM ALIA.

Sacramentarium Gelasianum: [19] Oblatio tibi sit, domine, hodierna festiuitatis accepta, quia et nostrae reconciliationis processit perfecta placatio, et diuini cultus nobis est indita plenitudo Iesu Christi domini nostri: qui tecum uiuit. ITEM IN NATALE DOMINI IN DIE secreta LIBER I. IIII.

Sacramentorum Englosismensis: [3] Accepta tibi sit Domine quaesumus hodiernae festiuitatis oblatio, ut tua gratia largiente per haec sacrosancta commercia in illius inueniamur forma, in quo te cum est nostra substantia. Per Dominum nostrum Tit: None; [23] Oblatio tibi sit Domine hodiernae festiuitatis accepta, qua et nostrae reconciliationis processit perfecta placatio, et diuini cultus nobis est indita plenitudo Iesu Christi Domini nostri qui tecum Tit: V. IN NATALE DOMINI AD SANCTVM PETRVM IN DIE SECRETA.

Sacramentarium Hadrianum: [37] Accepta tibi sit, domine, quaesumus, hodiernae festivitatis oblatio, ut tua gratia largiente per haec sacrosancta commertia in illius inveniamur forma, in quo est nostra substantia. Per dominum. Tit: VIII KALENDAS IANUARIAS ID EST XXV DIE MENSIS DECEMBRIS NATALE DOMINI AD SANCTAM MARIAM MAIOREM. Super oblata. GrP: 5

4 WDTPRS Translation by Father John Zuhlsdorf.

5 Missale Romanum ex decreto Sacrosancti Concilii Tridentini restitutum (num.Bruylants): [858] Praesta, quaesumus, omnipotens Deus: ut natus hodie Salvator mundi, sicut divinae nobis generationis est auctor; ita et immortalitatis sit ipse largitor PC Die 25 Dec. In Nativitate Domini. Ad tertiam missam in die.

Sacramentarium Hadrianum: [53] Praesta quaesumus, omnipotens deus, ut natus hodie salvator mundi, sicut divinae nobis generationis est auctor, ita et inmortalitatis sit ipse largitor. (bis) Concede quaesumus omnipotens deus ut quos sub peccati iugo vestusta servitus tenet, eos unigeniti tui nova per carnem nativitas liberet. Qui tecum.Tit: IN NATALE DOMINI AD SANCTUM PETRUM. Ad completa / bis = ALIAE ORATIONES DE NATALE DOMINI GrP: 19; [56] Deus qui per beatae virginis partum sine humana concupiscentia procreatum, in filii tui membra venientis paternis fecisti praeiudiciis non teneri, praesta quaesumus, ut huius creaturae novitate suscepti, vetustatis antiquae contagiis exuamur. Per. Tit: ALIAE ORATIONES DE NATALE DOMINI. Alia oratio. GrP: 22

Sacramentorum Englosismensis: [29] Praesta quaesumus misericors Deus, ut natus hodie saluator mundi, sicut diuinae nobis generationis est auctor, ita et inmortalitatis sit ipse largitor. Per Tit: V. IN NATALE DOMINI AD SANCTVM PETRVM IN DIE
Sacramentarium Gelasianum: [18] Praesta, misericors deus, ut natus hodie saluatar, sicut diuinae generationis est auctor, ita et inmortalitatis sit ipse largitor: per. ITEM IN NATALE DOMINI IN DIE LIBER I. IIII.

Sacramentarium Veronese (Leonianum): [1271] Presta, misericors deus, ut natus hodie saluator mundi, sicut diuinae nobis generationis est auctor, ita et inmortalitatis sit ipse largitor MENSE DECEMBRI. XL. VIII KALENDAS IANUARIAS. NATALE DOMINI ET MARTYRUM PASTORIS BASILEI ET IOUIANI ET UICTORINI ET EUGENIAE ET FELICITATIS ET ANASTASIAE. VIIII. ITEM ALIA

6 WDTPRS Translation by Father John Zuhlsdorf.